DIE TÜDELBAND KLÖNSCHNACKT

Wenn ik mal eenes Daags de Daag nich mehr kann tellen,

de ik beleevt mit Freud, Pläseer un Lacheree,

de mi hebbt bröcht dorhen, an jenne Oort un Stee,

wat maak ik denn mit mi? Vergeten kümmt in Wellen.

So as de Brannen bruust, so as de Wöör verklingen,

nimmt Stünn üm Stünn de Maand mien Hart de bittre Küll.

Mien Leven weer en Fest, man wat ik seggen will,

liggt jichtenswo in’n Daak. De Nevel fallt op Dingen.

Mi dücht, hier bün ik ween. Ik meen, hier weer mal ik.

Wull grote Saken doon. Gedanken sünd as Slick.

So swoor is jede Schritt, in’n Slamm un in Moratzen.

Wat heff ik glieks noch seggt? Wat weer denn dor man even?

Wokeen büst du? Büst du en Deel vun mien Beleven?

De gode Afsicht sinkt, de Dood driggt gruulich Fratzen.

Wat weer dat wedder för’n lange Winter. Un dat weer jo nich mal övermaten düüster. Man ik kenn middewiel mehr Nuancen vun grau as de Katalog vun Schöner Wahnen: hellgrau, aschgrau, middelgrau, schevergrau, betongrau, muusgrau, düüstergrau… Grau in grau, dor steiht mi nu gor nich mehr de Sinn na. Un dorüm frei ik mi ok jüst so as vele anner Lüüd bannig op de iersten warmen Daag in’t Fröhjohr. Tomeest fallt disse Daag op de Tiet so üm Oostern rüm. An’n Avend brennt hier un dor de Oosterfüer as’n Symbol för Licht un’t Wedderopstahn. Dat is’n Traditschoon, de junge un ole Minschen tosamenbringt för’n geselligen Avend. En Beleevnis, dat de Lüüd in de Region mitnanner verbinnen kann. Gemeensam an’t Füer sitten, wat eten un drinken, mitnanner schnacken un de Warms geneten. Un denn kannst du se ok wedder sehn, all de Farven in de Flammen. Mehr root un oranj, mehr geel un blau as in jeden Katalog op disse Eer.

Nu man rin in de Plünnen, denn för jeed Wedder gifft dat ok de passliche Kledaasch. In’n Rüchsack blots’n Buddel vull Water, twee Äppel un en Botterbroot mit Kees. Prächtig Proviant för’n Bummel an de frische Luft. Dat mutt jo nich glieks en över de Maten grote Wannertour warrn över mehre Daag oder gor Weken… So’n schöne Spazeergang de Küst henlang oder an’t Över vun de Elv, dörch’n Woold oder in de Heid, so’n richtige lütte Aventüer. Jichtenswo langswannern, in Roh de Landschop, de Planten un de Deerten ankieken. De gröttste Spaaß is kloor, so’n Törn in en lütte Grupp to maken. Denn ünnerwegens gifft’ jo nich blots veel to sehn, sünnern ok orrig Tiet to’n Schnacken. Wat’n Utblick! Un dat kost todem rein gor nix bet op en lütt beten Överwinnen, denn de Swienhund bellt un wiest sien Tähn. Ik smiet em en ole Wannerstock hen. Denn vun Belang is blots, vör allens eerstmal in Gang to kamen. Mi nich to rögen, dat kann ik later ok noch lang noog.

Dor is bannig wat los. Dat Gebeet warrt afsparrt, de Boflach vörbereedt. Hier blinkt en Warnteken, dor warrt en Schild opstellt. Liekso is dast graad ok in’n Wahlkamp. Op de Bostell warrt toneegst de Infrastruktur inricht. Ahn so’n Ünnerbo löppt nix. Also gifft dat’n Wahlbescheed, Breefwahlünnerlagen un de Söök na Hölpslüüd för’t Dörchföhren un to’n Uttellen vun de Stimmen. Nu köönt de Boarbeiden losgahn. Toeerst bruukt wi’n Fundament. Dorop köönt wi boen. Uns Grundlaag sünd de Minschenrechten un fre’e Wahlen. Denn geiht dat wieder mit dat Boen vun Wänn. De bruukt wi nich, üm Minschen utenanner to bringen, sünnern üm Rüüm to maken för Partizipatschoon. Dormit nüms in’n Regen steiht, gifft dat kloor ok’n anstännige Konstruktschoon för’t Dack. Dat is uns Verfaten mit de demokraatschen Weerten Toleranz, Respekt un Streven na Gerechtigkeit. Bi all disse Vörgäng mööt wi de Versorgen dör Kavels un Rohren för Water un Stroom sekerstellen. Wi köönt dat ok Bildung un de Freeheit vun Ansichten un Medien nömen. De Koordinatschoon schull seker aflopen, dormit dat keen Unfall geven deit.

Dat geiht jo goot los. Mit dat niege Johr begünnt ok de Tiet, wo vele Lüüd versöken, jüm ehr gode Afsichten ümtosetten. Mehr Geld sporen, weniger Snellkost eten, mehr Sport drieven, weniger Stress un Överlast hebben, mehr Tiet mit de Familie un Fründ:schen verbringen, weniger Müll produzeren, mehr för de Ümwelt maken, weniger Alkohol drinken, mehr Böker lesen… De List is lang un klingen deit se wohrhaftig goot. Worüm is dat denn liekers faken so swoor, ok dorbi to blieven? Ik glööv, dat liggt an den groten Barg an Afsichten. Över so’n Barg kannst du even nich so eenfach röverkieken, kannst dat nich allens översehn. Anners weer dat mit so’n ganz lüttje Hupen, so’n Klacken ut een Saak oder twee. Nu heff ik mien Besluss al faten: In dit Johr warr ik en poor weniger Franzbrötchen eten. Man wenn ik’n hanseaatschen Jieper dorop heff, denn pees ik flink un fix, gau as de Blitz, hen na de Bäckeree. Un dat warr ik ganz seker nich alleen doon, sünnern glieks tosamen mit de hele Bagaasch. Kaff un Koken, Sport, Schnack un Kaneel. Wat bruukt een mehr? Dat is doch veel.

Pott Kaffe Nummer twee steiht vör mi op’n Disch. Un noch jümmers weet ik nich, wo ik sachts anfangen schull. Dat is eenfach keen eenfache Thema, üm en eenfache Geschicht to vertellen. Dat Leven kann hart ween un dat Leven op de Straat, dat is steenhart. Doran gifft dat keen Twiefel. Över 32.000 Minschen hebbt keen egen Wahnung - un dat blots in Hamborg. Man wenn dat geiht, denn blennt vele vun uns ut, dat disse Lüüd in uns rieke Stadt keen Dack över’n Kopp hebben. Un nau dor liggt dat Problem. 

Wenn du nich weetst, wo du hengahn kannst oder wo du wat to eten kriggst. Wenn du nich weetst, wo du di enigermaten seker föhlen un slapen kannst. Denn is dat is licht to, dat du di alleen föhlen deist. Dor kann en fründliche Gesicht un en MOIN ’n groten Ünnerscheed maken. Denn en MOIN kannste nich monologiseren. Dor is de anner Minsch op een Mal nich mehr unsichtbor. Un nu endlich warrt mi sülvst ok kloor, wat ik de hele Tiet söcht harr: An’n Anfang steiht dat MOIN.

Uns Navers sünd jüst op’n Hund kamen. 

In de Fröh, dor trappt se de Trepp rünner. 

En Schietgang an’n Morgen verdrifft Kummer un Sorgen.

Achteran kredenzeert se em heel wat Besünners,

denn Fröhstück an’n Disch, dat gifft’ nu tosamen.

Dor lickt dat un slickt dat, dor sapst dat un smatzt dat.

Du warrst baff un baffer, dat maakt allens de Klaffer.

An’n Namiddag geiht’ wedder rut op de Straat 

mit welk Resultaat? De Lien warrt straffer bit hen na den Plaffer.

Un uns Navers dücht langsam, dat warrt taff un taffer,

dat Tempo to finnen, wat för se all passlich weer.

Een Swienhund de Minsch, Energie hett dat Deer.

An’n Avend, dor nümmt he de Küssen utnanner

un uns Navers flücht mööd ut dat grote Dörnanner.

Se kunnen noch nix seggen, dor poltert dat düchtig günt in ehr Köök.

Tja, süüfzt se, dat weer mal tominnst’n Versöök. 

So warrt wi woll noch all verrückt. Un se dreiht wedder üm 

un se kiekt sik dat an, denn dat weer ehr Fund:

Dor seet he binnen, so middenmang in de Pann,

de Klaffer, de Kläffer, de Plaffer, de Pleffer, 

de Pliffer, de Jiffer, de Köter, de Hund.

Bunte Bläder, düüsterroot, hellgröön un oranj. In’n Harvst ännert sik de Natur un du kannst ehr dorbi tokieken. Vele Vagels treckt dat na’n Süden hen. Vele Lüüd treckt dat na buten, üm de letzten milden Daag vör’n Winter to beleven. Ok ik nehm mi geern en lütte Uttiet in de Natur, üm den Kopp wedder free to kriegen. Dat hölpt ok de Kreativität. Bewusst un vull Geneet spazeren gahn, sik de Been verpedden un jeden Lüttkraam marken. Wo föhlt sik de Bodden an? Woans rüükt dat? Wat kann ik allens hören? In keen anner Johrstiet lücht allens in so güllen Licht. In dat mannichfarvige Harvstloof liggt de eersten Kastanjen. Wenn ik denn mit fürige Wangen un’n kole Nees torüch in de warme Stuuv kamen do, gifft dat glieks en Tass Tee. 

Sünd de Harvstdaag dorgegen düüster, natt un smuddelig, denn maak ik dat so as de Swienegel. Ganz ahn’n slechte Geweten bliev ik eenfach binnen un sett keen Foot vör de Döör. Ik rull mi slichtweg in, üm goot dörch de lusig kole Tiet to kamen. Dorbi hölpt ok anstännig Foder, dicke Wullsocken un dat een oder anner gode Book. Ganz un gor kommodig, düssen Harvst.

Dat Reh is nich de Fruu vun’n Hirsch,

Fruu Reh, de nöömt sik Rick.

Se is in enen Törn op de Pirsch

na Gräser, Koorn un junge Bööm,

alleen dör Woold un Knick,

dat sik mitünner, af un an,

de Jägerslüüd verschrickt.

De Hirsch dorgegen nümmt sik Tiet

för’n Klan un dat Sotschale.

Denn wenn dat noog to freten gifft,

keen Boor, keen Wulf, keen Luchs in Sicht,

keen Uhu un keen Steenaadler 

jieperich vun baven stiert, 

denn tollt dat Rudel sacht un sinnig

jede Nacht un jeden Dag.

In jichtenseen Büro is mi nülich en gele Kleevzeddel in’t Oog fullen: Nich de Tiet managen, sünnern de Energie! Na, dat is doch mal’n Plaan. Den egen Energiehuusholt in den Blick to nehmen. Wo kannst du niege Energie tanken? Wat deit di goot? Un dor fallt mi op, dat teemlich veel, wat mi in’n Sinn kamen deit, mit Wind to doon hett. Jüst vör’n poor Daag heff ik mi en ole Windmöhl ankeken. Wat’n schöne Bowark! Man schaad, dat middewiel veel an mechaansch Energie aflööst worr dörch elektrisch Energie. Dorför warrt tominnst ok  jümmer mehr Windrööd bruukt. Blots dat behaaglich Geföhl, so as bi’n Anblick vun en ole Koornmöhl will bi mi nich opkamen, wenn ik’n Windrad seh. Wohrschienlich sünd de Windrööd eenfach veel to funktschonal boot für mien romantsch ästhetsch Wohrnehmen. Jüst so is dat ok mit de Schipperee. De olen Segelschepen sünd jo sotoseggen de Windmöhlen vun de See. Villicht liggt de Tokunft vun de Energie in de Kombinatschoon ut Funktschonalität un Ästhetik. Ik föhl den Wind in’n Rüch un mutt’n beten grienen. Morgen bummel ik mi den Schnack över mien Schrievdisch: Nich de Tiet managen, sünnern de Energie! 

Wat för’n Thema döggt för en Klönschnack beter as dat Wedder? Ganz egal, wat dat hitt, natt, püüsterig oder köhl is, dat Wedder is jümmers en gode Inhoolt för’n Gesprääk. Dor kannst du eenfach mit anfangen un anner Lüüd ok nich so snell op de Fööt pedden. Konflikten gifft dat bi’n Schnack över dat Wedder wiss lang nich so oft as bi’n Schnack över de Politik. Avers dat gifft liekwoll sogor bi’t Wedder en goot bekannte Missverstahn un dat is dat Spreekwoort „Wenn du nicht aufisst, gibt es morgen schlechtes Wetter.“ Denn disse Schnack weer an un för sik op Plattdüütsch. Un dor heet dat: „Eet dien Töller leddig, sünst gifft dat morgen den Schiet wedder.“ Sonst gibt es die Reste also morgen wieder. Dat maakt ok glieks veel mehr Sinn. Anners mutten jo all Fachlüüd för Weddervörutsagen weten, wat ik nu graad’n lütte oder’n grote Smacht harr…

De Wahlkamp för de Europawahl is in Gang kamen. Bi’t Ophangen vun Plakaten un an de Infostänn vun de Parteien is de Toon ruger worrn. Dat Bedrohen, dat Beschimpen un ok de Insatt vun Gewalt warrt systemaatsch gegen Politiker:schen insett, üm se Bang to maken. Wokeen laten nächtliche Anrööp, Smerereen an’t Auto oder een Moorddrohen in’n Breefkasten koolt? Vele hebbt ehr Ämter as Konsequenz al opgeven. Se föhlt sik vun de Sellschop alleen laten un föddert sünnerlich Solidorität in. De Demokratie dörv sik nich ünnergraven laten dörch Lüüd, de praat sünd, Gewalt to bruken. De Rechtsstaat un de Allgemeenheit schullen kloor un mit Mumm gegen Haat un Hisseree vörgahn. Togliek is dat an de Tiet, dat sik de Politik op ehr Opgaav besinnen deit, demokraatsch Hanneln to lehren un’n Vörbild to sien in hitte polietsche Debatten. Gesprääk un Uttuusch mit Respekt, dat is plietsch. Denn dat plattdüütsche Woort plietsch kümmt jo vun polietsch. De Diskuschonen den Inhoolt na eernst nehmen un de polietsche Debatte ok’n beten sportlich sehn. Denn Gegenwind formt den Charakter. Un de Toon maakt de Musik.

Quo vadis, Europa, wo geihst du hen? Wohen schall dat noch gahn mit di? Noog grote Rutfödderns gifft dat. Man to, Europa! Na fief Johren is dat nu wedder so wiet. Anfang Juni, dor wählt de Börger:schen vun de Europääsch Union en niege Parlament. Je mehr Minschen wählen gaht, ümso beter. Denn Demokratie verstaht sik nich vun sülven. Wi mööt dor all jümmer wedder för instahn un uns fragen: In wat för’n Europa wüllt wi tosamen leven? Wo süht dat konkret ut mit dat, wat wi deelt an Kultur, an Weerten, an Wollstand, Freeheit, Sekerheit un Freden? Gemeensam köönt wi bi de Europawahl dörch dat Afgeven vun uns Stimmen den Kurs setten för de Tokunft vun de Europääsch Union. Un dat schullen wi allemal ok maken. Woans warrt dat wiedergahn mit di, Europa? Dat warrt sik denn achteran wiesen.

Dor fohr vun Hamborg mal so’n olen Kassen… 

Wo heet he noch? Ik weet’t nich mehr. 

Stunn an de Elv, see: Hooch de Tassen!

Op dat vun em ik nix mehr höör.

Bi Dag, dor kunn dat weihn un blasen,

dat scheer de Schickeria nich.

So lang se supen kann un asen,

is jede Töörn blots so’n Gedicht.

Un liggt Hammonia grau in’n Noorden,

vergnöögt een sik sachts annerswo.

De Sünnschien breekt weer all Rekorden.

Dat maakt de Droomschippgäst denn froh.

Dat Personal is böös an’t Schuften,

man vun en Minnstlohn kene Spoor.

Acht Maanden dreegt de Lüüd ehr Kluften,

mit leddig Taschen geiht’t vun Boord.

An Deck drippt sik de feine Sellschop,

schnackt över dit un över dat.

De Aperol stiggt in den Kribbkopp,

tominnst gifft hier noch Drinken satt.

Jedoch so recht bi Licht bekeeken,

dor is so’n Krüüzfohrt gor nich slecht.

Eerst achteran kümmt denn de Reken,

bit dorhen kümmt een goot torecht.

Egendoom, Egendoom, 

Egendoom maakt di nich riek.

Egendoom is nich as Hamborg,

Egendoom geiht övern’n Diek.

„Gifft dat in’n Mart veel to veel Regen, 

bringt de Oorn blots wenig Segen.“,

dat is so’n ole Buernschnack.

Wat is to veel? Wat is to wenig? 

Staht wi mit Sack un Pack dor buten op’n Acker, 

so warrt uns kloor, so pladdernatt,

wi sünd uns enig över’t Ungemack,

dat is förwohr nich eenfach to bestimmen.

Wi mööt uns heel un deel besinnen

op Kennen un Könen, op goden Raat.

Een seggt: „Twölf gode Daag, de mutt he hebben,

de Nummer dree in’t Johr, de Mart.“

De anner seggt: „De Oorn warrt groot,

wenn blots de Sünn schient un he koolt 

blifft. In de Küll, de Mart bit to’n April.“

De Mai dorgegen schall warm warrn un schöön,

wenn doch in’n Mart veel Weihen un Böen.

So hoolt wi dörch in’t Stormgebruus.

Un sleppt uns kladdernatt na Huus.

Al morgen kreiht keen Hahn dorna.

Blots de Spatz piept flink vun’t Dack: 

De Wind kümmt hüüt ut Noord, ganz groff!

Dat Leven is keen Ponyhoff.

Wokeen besinnt sik nich geern op de Liefgerichten ut de Kinnertiet? Op een Slag is de Smack wedder dor un all de Geschichten un Erinnerungen. De Köök is’n Ruum för de Gemeenschop. Rezepten warrt vun Generatschoon to Generatschoon wiedergeven. Togliek köönt wi jümmer wedder de Todaten nee kombineren un kreative Gerichten op’n Weg bringen. Dat is’n Kunstform, wenn du so wullt. Mit de grote Reeg an Kaakböker un all de Inspiratschoon ut’ Internet gifft’ middewiel för jeden Dag mehr Mööglichkeiten, as du in een Leven kaken un eten kannst. De Utwahl is denn ok al wedder’n schiere Kunst. Dat geiht jo even nich blots üm dat Tobereden vun Eten. Dat is blangenbi ok’n Utdruck vun Kultur un Traditschoon. Un de wasst stüttig wieder un verännert sik. Dor gellt dat, de passliche Balance to finnen twüschen ole Rezepten un niege Inflött. Tim Mälzer wörr wohrschienlich seggen: Wees nich bang! Du muttst mit Mumm dor ran un Spaaß hebben bi’t Experimenteren. Un ik wörr blots noch tofögen: Ümröhren un locker blieven. Dat is egentlich ganz so as bi’t Schrieven vun niege Songs. Du muttst di op dien egen Smack verlaten.

Alleen dat bunte Drieven un de persönliche Kuntakt twischen Kooplüüd un Kundschop, dat maakt den Besöök op’n Wekenmarkt ut. De Naverschop versorgt sik mit frische Produkten ut dat Ümland. Dor warrt nich blots fix inköfft. För’n Klönschnack blifft ok jümmers Tiet. Een kennt sik hier un de Wiesers vun de Klock dreiht sik langsamer, so schient dat. Op den plaasterten Grund drepen ünnerscheedliche Welten tosamen. Töörksche un araabsche Stänn kannst du middenmang twischen de Wagens vun ole Hamborger Buernfamilien finnen. All hebbt se rode un witte Striepens an de Achterwänn. De beschirmt, solang ik denken kann, de ganze Bagaasch vör Wind un Wedder. So’n Geföhl vun Fröher kümmt op. Gele Kisten vull Grööntüüch, gröne Kisten vull Aavt, Holtkisten vull Appels, Ammers mit Schnittblomen in all Grötten. Echt’n Geschenk. Man wat de Drift op’n Markt to gahn männichmal wat lütter maken deit, is de Ümstand, dat een för dat Geföhl vun Fröher in’n Groten un Ganzen ok bannig fröh opstahn mutt. Blots op de Reeperbahn kannst du de Tiet verbummeln. Denn dor gifft dat an’n Middeweken den Nachtmarkt. Un de geiht bit Klock teihn - an’n Avend.

Dat geiht üm Geld. De Dannenboom schall oprecht stahn, de Twiegen na all Richten gahn. ’N beten scheef, dat kannst jo överall kregen. För’n solide Exemplor, dor muttst du even mehr utgeven. Gifft veel to besörgen, bi A fangt dat an: vun Appel bit Zimt, vun Absinth bit Zitronen, vun Adventskalenner bit Zuckerbankett. Denn föhrst du mal los, smittst di rin in’t Getümmel, schall sik dat ok lohnen. Ik segg dat jo blots.

De Kooplüüd sünd plietsch: Se dreiht di allens an un se nehmt di op’t Koorn. Jüst de Dezember is de Maand vun ehr Oorn. Dorgegen muttst du swore Geschütten opfohren. Mit 08/15-Utreden büst du verloren. Se kreegt all Moneten, du sleppst all Paketen na Huus un dor töövt al de hele Bagaasch. De Ool:schen plaagt ehr Lieden, de Kinners sünd an’t Strieden. Man in’n Iever vun’t Gefecht hebbt se woll vergeten, de allerletzten Keksen ok noch optoeten. Du langst gau to un muttst di ümdreihen, üm se heemlich wegtoneihen. Du dreihst di also üm un di kümmt in den Sinn: Üm Freden to finnen un to Roh to kamen, schull een villicht mal an’t Afrüsten gahn.

„Wi hebbt leddig Taschen, wi wüllt wat to Naschen!“ Ik maak de Döör op un vör mi staht en lütte Spökel mit’n teemlich grote Lock in de Tahnreeg, en Fee mit Glitter in’t Hoor, Glitter üm de Snuut, Glitter överall un en Skelett mit Turnschoh, de gröön blinken doot. Vergnöögt verslingt se tosamen all den Söötkraam un ik vertell en Geschicht vun’n groten Körbskopp mit’n grulich Gesicht…

Disse Bruuk kümmt oorsprünglich ut Irland. Dor sünd de Lüüd fröher mit uthollte Röven as Lantüchten dörch de Straten trocken, Körbs-to-go. De Körbs sülvst keem eerst veel later in Amerika dorto. In’t Johr 1991 kemen all disse Traditschonen torüch na Europa. In’n Irak herrsch domals Krieg un een funn dat in Düütschland unpasslich, quietschvergnöögt Karneval to fiern. De Lagers vun de Speeltüüchgeschäften weren liekers vull mit Kostümen. Un dor keem Halloween in’n Harvst ganz recht för de Industrie. In disse Daag, Terror un Krieg vör Ogen, kann een dat wiss verdreiht vörkamen, Halloween to fiern. Man villicht is dat ok nau richtig, mitnanner vun Döör to Döör to trecken, wat to eten, sik Geschichten to vertellen un tominnst symbolisch böse Geister to verdrieven.

Een Tomatensaft maakt noch keen Oorloff. Heff ik an allens dacht bi’t Koffer packen? Sünd all Dokumenten praat? Wat dörv egentlich in de Handpackelaasch? Heff ik den Müll al rutbröcht? Steiht in de Köök noch jichtenswat, wat slecht warrn kann? Denn noch de Nackenrull för dat Sitten in’n Fleger un Kaugummis för’n Druckutgliek. So richtig verhalen un utspannen kann ganz schöön anstrengen. Desterwegen maak ik dorför jümmer öfter Mini-Oorloff, op’t leefst in en lütte Programmkino. Dor krieg ik allens, wat en anstännige Oorloff beden schull: Vörher weet ik egens nich, mit wat ik nau reken kann. Man ik seh op jeden Fall wat Nieget un dat is jo oftmals intressant. De Sound is ganz goot un mien Handy kann in’n Floogmodus rin. Dat is’n Beleevnis mit anner Lüüd, en Reis mit de Sellschop op de Linnenwand. De olen, samten Kinosetels sünd düütlich bequemer as jede stieve Flegersitt. Ik sink selig jümmer deeper in de Pulsters. Miene Poten gaht in’n Lannanfloog op de Popcorntüüt. Un denn stellt sik dat in, dat Geföhl vun’n echten Oorloff. Ik krieg mit eenmal grote Lust op’n lütte Glas Tomatensaft.

Sünd ji mal mit’t Fohrrad dör’t Olland (Altes Land) fohren? Dat is’n Deel vun de Elvmarsch, wo siet Johrhunnerten Aavt anboot warrt, mehrstendeels Appels. In disse Region hett domals al gollen: „`Keen nich will dieken, de mutt wieken“. Wenn du di also nich üm den Diek vör dien Döör kümmern deist, denn hest’ ok keen Land verdeent, wat orntlich fruchtbor is. Dat weer jo sünst ok’n grote Gefohr för Land un Lüüd ümto. Un wo süht dat hüüt ut? 

Wokeen de Elv jümmer deeper maken lett för noch gröttere Containerschepen, de mutt sik ok kloor sien över de Folgen för Ümwelt un Diekschuul. De Klimawannel bewarkt, dat de Temperatur in’n Dörchsnitt anstiggt. Un dat föhrt nu al dorto, dat de Appels Weken fröher blöht. De neegsten Generatschonen mööt in dissen suren Appel bieten. Mag avers angahn, dat dat denn in’t Olland gor keen Appels mehr geven deit vunwegen de anstegen Temperaturen. De Appel fallt nich wiet vun’n Stamm. Dat weer denn, dat breken Diek un Damm, denn fallt de Appel - platsch - in’t Water un is Matsch.

Wat is dat schöön, wenn de Wecker an't Wekenenn nich pingeln deit. De Klockentiet is reinweg egal. Eenfach mal wedder so richtig utslapen könen, entspannt opstahn un ganz kommodig en grote Fröhstück maken. Sülvst de Vörbereden maakt Spaaß, wenn een noog Tiet dorför hett. Tass Tee oder Kaffe opsetten un denn eerstmal dat Aavt waschen: Eerdberen, Himberen un Appels. Bi mi kaamt ok jümmers noch Walnööt oder Hasselnööt mit in't Müsli rin. Männichmal gifft't ok Vullkoornbroot mit Opsnitt oder Gröönsaken, so as'n Tomaat oder'n Gurk. Nülich seet ik bi’t Sünndagsfröhstück, keek op mien bunte Töller un denn full mi en Geschicht ut de Schooltiet wedder in. De Momang, wo du de Brootdoos in dien Hänn hest un noch nich seker is, wat dor binnen op di töven deit… Oh, dat weer jümmers böös opregen. Meest weer dat'n gode Överraschen. Männichmal keem dat avers ok vör, dat anner Kinner in ehr Brootdoos wat binnen harrn, wo ik noch mehr Lust op harr. Denn güng de grote Tuuscheree los. Wi sünd uns egentlich jümmers eenig woorn un hebbt tosamen fröhstückt, bit dat de grote Pausenklock wedder pingeln dee.

För’n eersten Indruck gifft’t keen twete Chance. Wat in’t Leven gellt, dat gellt ok in’n Vintage-Laden. Dat dat Image vun Kledaasch, de al dragen woor, lang ooltbacksch weer, kann ik hüüt meist nich verstahn. Vele Plünnen sünd op Flohmarkten un in Secondhand-Ladens nich blots günstiger. De Söök na dat passliche Deel is ok en opregen Beleevnis. Torüch to’n eersten Indruck: Dor sünd so veel anner Saken un middenmang is een Jack, de dien Opmarksamkeit op sik trecken deit. Dien Blick blifft doran hangen. Un disse Jack fangt an, en Geschicht to vertellen. Du maalst di ut, woans ehr eerste Leven woll utseeg. `Keen mit ehr dör Sommernachten spazeer. Wat se in de Familie oder ünner Fründ:schen al wiedergeven worr, ehrdat se hier in’n Laden lann. För di steiht fast: Disse Jack hett Charakter. Wenn een sik op so’n Deel fastleggen deit, denn is dat individuell. Kortlevig Trends blievt butenvör. En Spreekwoort seggt: Katten hebbt söven Leven. Weer doch schöön, wenn dat ok för Kledaasch gellen kunn. Sluss mit de Wegsmietsellschop, hen to’n Konsum mit kloren Kopp. Övrigens schüllt Katten dor, wo Engelsch schnackt warrt, sogor negen Leven hebben…

So’n Stroom as de Elv hett’n Barg Geschichten to vertellen. Ik sett mi dal an de Waterkant un höör en Tietlang goot to. Wiet baven in’t Riesengebirge kluckert de Born. Denn kaamt de Quellbeken tosamen un nehmt bi’n Elvfall düchtig Fohrt op. Dat töönt un schüümt, dat suust un bruust den Barg rünner. De Stroom fleet wieder bit to de Stadt Mělník in’n Noorden vun Prag, wo he op de Moldau drepen deit. An disse Steed driggt de Moldau mehr Water as de Elv un se is bavento ok länger. Liekers woor jichtenswenn seggt, dat dor de Moldau in de Elv inmünnen deit un nich annersrüm. Dat weer woll en Verwesseln, villicht en dörch Beer verswiemelte Blick. So flütt hüüt also de Elv dörch unse Stadt Hamborg. Un wokeen harr doran sachts de Schuld? Wohrschienlich weren dat de Kelten. Un wenn ik dat neegste Maal hier an de Elv sitten do, denn warr ik en Beer drinken op de olen Kelten. Un villicht warr ik smuustern, villicht warr ik grienen bi disse Geschichten vun’n Stroom as de Elv, denn „An de Alster, an de Moldau, an de Bill - dor kann jeder eener moken, wat he will…“

Bi anner Lüüd warrt af un an grillt. Dor warrt toeerst angrillt un an’t Enn vun de Saison warrt ok wedder afgrillt. Bi uns gifft dat jümmers noch’n gröttere Fest. Denn Anfang Mai, dor warrt anspargelt. Un dorbi sünd wi wedder krüüsch noch dogmaatsch. Dit Johr warrt wi to’n Anspargeln en ole Rezept för Hamborger Aalsupp nehmen. Aals, dat sünd reinweg de Kosmopo-Pliet:schen ünner de Fisch. Jede Aallarv slüppt in’n Atlantik un swimmt denn eerstmal över 5.000 Kilometer, üm to’n Bispeel na de Elv hen to kamen un hier bi uns Fischköppe groot to warrn. Dörch Giftstoffen in’t Water kümmt dat dorto, dat sik de Aals nich mehr vermehren köönt. De Europääsche Aaal is middewiel wohrhaftig vun’t Utstarven bedroht.

Dat wüllt wi jo nich. Man dat weer liekers ok to schaad, wenn disset schöne norddüütsche Rezept vergeten wörr. Also gifft dat dit Johr Hamborger Aalsupp ahn Aal. De Fisch warrt wi schöön wieder in’t Water swimmen laten un dorför mehr Spargel in de Supp rinsnippeln. So löppt sik allens heel lecker torecht.

„Een Croissant un een Pott Kaffe, bidde.“ Wat mutt, dat mutt. Un wat’n Glück, dor is noch’n Stohl an’t Finster för mi free. En poor Lüüd sünd op de Straat ünnerwegens. Veel is hier nich los. Gegenöver sleppt’n junge Keerl Kisten vull Tulpen un Primeln rut ut’n Kleenlaster, rin in’n Blomenladen. Nevenan hangt dat Reklaam-Schild vun de öllste Laden in disse Viddel op halvig acht. De rode Bookstaven bummelt blots noch an een rostig Schruuv hen un her. Keeneen to sehn in’n Laden. Ach wat… Ik seh graad, de Finster sünd all afhangt mit Packpapeer. De Opstellers staht ok nich buten. De Laden hett woll dichtmaakt. Ik nehm’n Schluck Kaffe. Denn kiekt ok de Bäckersche röver. Liesen seggt se: „Ik heff jo würklich nix dorgegen, wenn in een Gegend investeert warrt, ümdat se denn schöner maakt warrt. Man ik heff wat dorgegen, wenn ut’n Tante Emma-Laden miteens so swuppdiwupp en Schickimicki-Boutique warrt, wo sik nüms mehr wat leisten kann. Hier, nimm man noch’n schöne Rundstück un laat di dat goot smecken.“

So’n Jubiläum is doch wat Schööns. Fröher hest du jeden Geboortsdag düchtig fiert. Stolt wiest du mit dien Fingers, wo oolt du nu al warrst. Denn langt de Fingers nich mehr. De achtteihnte Geboortsdag, dat is ok noch’n grote Saak. Un denn warrt dat stüttig’n lütt beten langsamer mit de Jubeljohren. Jichtenswenn sünd dat blots noch de Runden, de fiert warrt. Veertig Johr, dat is al wat. Edward Snowden warrt 40. De Opel Corsa is ok jüst 40 worrn. Un de Flippers hebbt 40 Johr Flippers al vör foffteihn Johren fiert, mit Playback-Tour un Afscheedspien. Vör veertig Johren hett Udo Lindenberg tosamen mit Karat un anner Bands in’n Palast der Republik bi dat Kunzert „Rock für den Frieden“ speelt. De düütsche AIDS-Hölp warrt veertig, jüst so as de Hits Let’s dance vun David Bowie, Sweet dreams (Are made of This) vun de Eurythmics un Bruttosozialprodukt vun Geier Sturzflug. De HSV is vör veertig Johren Meester worrn un hett sogor’n Europapokal wunnen. Un wenn du di bi all disse Erinnerungen nu en beten oolt föhlen deist, denn maak di kloor: Hip-Hop is al 50 Johr.

Nix blifft so, as dat is. Dor kannst gornix tegen maken. Dat passeert eenfach so, wieldat wi Minschen uns even verännern doot. Un bi de Spraak is dat woll ok nich anners. Wenn een gerechte Spraak verwennen deit vunwegen de Geslechter, denn is de Idee dorbi, vun de Diskrimineren un den Utsluss vun Fruunslüüd un anner Geschlechtsidentitäten weg to kamen. Bi’t Gendern geiht dat nich dorüm, jichtenseen to wat to nödigen oder de Spraak vigeliensch to maken. Dat gifft ok gor keen Richtig oder Falsch. Uns Gesellschop verännert sik stüttig un wi köönt mit uns Wöör en Denkwies wiesen. De formt denn wedder dat sotschale Mitnanner. Männicheen Vörstellen vun Geschlechter is’n ole Schnack. De mutt een nich jümmer wedder reproduzeren. Un kloor, jeedeen Wannel bruukt Öven un Tiet. Een is dat eerstmal nich wennt mit dat Gendern. Wi bruukt vele Lüüd, de eenfach utprobeert, wo een dat beter maken kunn: mit de*n oder de:n. Villicht gifft’t ok noch ganz anner plietsche Vörslääg för’n Form, de een goot lehren kann un de all Lüüd inbeteht.

Dat weer Avend. Wi trocken dör den Kiez un ik see: Kannst mi mal kniepen? Wat is denn hier los? Se hebbt den Kroog dicht maakt! Dat Licht is nich mehr schummerig. Dat is zappenduuster. För männicheen weer de Kneipe en twete Wahnstuuv, för annere Familie. Hier gifft’ nich blots wat to drinken. De Kröger:schen hebbt’n Ohr för all Gäst. An’n Tresen kaamt verschedene Lüüd tosamen un schnackt över Naverschop un Politik. Dat is’n grote Qualität. Ik glööv nich, dat een dat dör sotschale Nettwarken substitueren kann. So’n Kroog weer fröher dat Hart vun de Dörpgemeenschop. Un kloor, en Oort för’n Alkoholkonsum weer dat ok stüttig. Wüllt wi jo nich allens romantiseren. Liekers fraagt een sik, wat weer toeerst dor: De Tapphahn oder de Tosamenhoolt? Dat Woort Kneipe is övrigens verwandt mit dat plattdüütsch Woort „kniepen“ (zusammendrücken). De Ruum vun’n Kroog is meest nich groot. Dor mutt een dicht an dicht sitten. Wo kniept wi uns nu tosamen? Mit’n billig Buddelbeer tohuus op’t Sofa? Hüüt warrt so veel spoort, dat gifft keen Spoorclub mehr. Nu fehlt dat an Gäst, an Fachkräft un an Geselligkeit. Laat man den Kroog in’t Dörp!